Tıp Bayramı, her Mart ayının 14'ünde kutlanan, Türkiye'de tıp alanından çalışanların hizmet sorunlarının tartışıldığı, bilime katkılarının ödüllendirildiği bir anma ve kutlama günüdür.
14 Mart 1827'de, II. Mahmut döneminde, Hekimbaşı Mustafa Behçet'in önerisiyle ilk cerrahhanenin, Şehzadebaşı'daki Tulumbacıbaşı Konağı'nda Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire adıyla kurulması, Türkiye'de modern tıp eğitiminin başladığı gün olarak kabul edilir. Okulun kuruluş günü olan 14 Mart, "Tıp Bayramı" olarak kutlanmaktadır. İlk kutlama, 1919 yılının 14 Mart'ında işgal altındaki İstanbul'da gerçekleşmiştir. O gün, tıbbiye 3. sınıf öğrencisi Hikmet Boran'ın önderliğinde, tıp okulu öğrencileri işgali protesto için toplanmış ve onlara devrin ünlü doktorları da destek vermişti. Böylece tıp bayramı, tıp mesleği mensuplarının yurt savunma hareketi olarak başlamıştır. 1929-1937 yılları arasında 12 Mayıs günü Tıp Bayramı olarak kutlandı. Bu tarih, Bursa'daki Yıldırım Darüşşifası'nda ilk Türkçe tıp derslerinin başladığı tarih olarak kabul edildiği için Tıp Bayramı yapıldı. Ancak zamanla bu uygulamadan vazgeçildi ve yeniden 14 Mart Tıp Bayramı oldu.
1919 yılındaki ilk Tıp Bayramı kutlamasının hatıra fotoğrafı.
Tıp Bayramı ile hem sağlık çalışanlarının yaşam koşullarının iyileştirilmesi hem de hastalara daha iyi hizmet verebilmeleri ile ilgili neler yapılabilir konuları tartışılmaktadır. 1976’dan beri sadece 14 Mart günü değil, 14 Martı içine alan hafta boyunca kutlama yapılmakta ve bu hafta Tıp Haftası olarak kabul edilmektedir.
Dünyada benzer kutlamalar, farklı tarihlerde yapılmaktadır. Birçok ülkede doktorlar için kutlanan özel günler vardır. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde, anestezinin ilk kez bir ameliyatta kullanıldığı 30 Mart 1842 tarihinin yıl dönümü, her yıl Ulusal Doktorlar Günü olarak kutlanmaktadır. Küba’da Sarı Humma konusunda önemli çalışmaları ile bilinen Dr. Carlos Juan Finlay’in doğum tarihi 3 Aralık, İran’da ise İbn-i Sina’nın doğum günü olan 23 Ağustos, Doktorlar Günü olarak kutlanmaktadır. Bu günlerin her birinin arkasındaki hikaye etkileyici olsa da ülkemizde 14 Mart tarihinin anlamı doktorlar için kutlanan bir günün ötesine geçmektedir. 14 Mart, Türk tıp tarihindeki bağımsızlık aşkının ve fedakarlığın sembolüdür aynı zamanda.
1921 yılındaki Tıp Bayramı kutlayan öğrencilerden bir grup.
14 Mart 1987 çağdaş tıp eğitimimizin başlangıç tarihidir. 2022 yılında bu kuruluşun 195. Yılını kutladık. Bu kutlamalarda bugünkü çağdaş, gelişmiş tıp eğitiminin önemini düşünmeliyiz. Bugün sahip olduğumuz pek çok şeyi o günkü çabalara borçluyuz. Yukarıda verilen bilgiler bu konuyla ilgili kısa bir özettir bu yüzden konuyla ilgili daha çok araştırma yapılmalıdır. O günleri öğrenmek, bugüne gelirken verilen emekleri, özgürlüğün, bağımsızlığın, kendi değerlerimizin kıymetini düşünmemize yardımcı olmaktadır. Bu yüzden sağlık çalışanlarımızın emeğinin çok değerli olduğunu unutmamalıyız.
Eğitimlerinden, iş hayatlarına kadar attıkları her adımda bizlere iyi geldiklerinin farkındayız! Bizler için ürettikleri değer için minnettarız. Özellikle 2019'da ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 sürecinde verdikleri mücadele unutulmaz.
Gününüz kutlu olsun. İyi ki varsınız!
KAYNAKÇA
Wikipedia. Tıp Bayramı. Erişim Tarihi: 06/03/2022. Erişim Adresi: https://tr.m.wikipedia.org/wiki/T%C4%B1p_Bayram%C4%B1
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. 14 Mart Tıp Bayramı Kutlu Olsun. Erişim Tarihi: 06/03/2022. Erişim Adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenmehareket-haberler/14-mart-t%C4%B1p-bayram%C4%B1-kutlu-olsun.html
Halkbank. 14 Mart Tıp Bayramı ve Bir Bağımsızlık Hikayesi. Erişim Tarihi: 06/03/2022. Erişim Adresi: https://www.halkbank.com.tr/tr/blog/yasam/14-mart-tip-bayrami-ve-bir-bagimsizlik-hikayesi.html
Altıntaş, A. (2008). Ülkemizde tıp eğitiminin başlangıcı, gelişimi ve 14 Mart Tıp Bayramı’nın anlamı. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 12(1), 44-53.
Comments