Hasta Hakları Yönetmeliğinin ilgili maddesinde rıza olmaksızın tıbbi işlemlere tabi tutulmayacağı konusu şu şekilde düzenlenmiştir; ‘Kanunda bulunan istisnalar dışında, hiç kimse, rızası olmadan ve verdiği rızaya uygun olmayacak şekillerde tıbbi işlemler uygulanamaz. Herhangi bir konuda suçlu olduğu veya bu suça ortak olduğu şüphesi olabilecek kişinin yaptığı suçun oluşabilecek kanıtlarının, kişinin kendisinin ya da mağdur olan kişinin vücudunda olduğu varsayılan durumlarda; bu kanıtların ortaya çıkarılması için şüpheli veya mağdur olan kişinin tıbbi işlem uygulanması, hakimin kararına göre değişmektedir.’
Hastanın rızası olmadan tıbbi işleme tabi tutulamayacağı hasta hakkı olarak düzenlenmiştir. Her türlü tıbbi işlemde hastanın rızasının olması gerekir. Kişinin vücut bütünlüğüne dokunulabilmesi tıbbi zorunluluklara veya kanunda bulunan hallere bağlanmıştır. Bu haller dışında vücut bütünlüğüne dokunulabilmesi için kişinin rızası gerekir.
Hasta; bilinci açık, reşit ve rıza yeteneğine sahip olduğu halde tıbbi müdahaleye rıza göstermiyorsa sağlık personelinin zorla tıbbi müdahale yapması hukuka aykırıdır. Bu durumda sağlık personeli bu durumu ispat etmelidir.
Yasalarda belirtilen bazı durumlarda, kişinin onayı olmaksızın tıbbi işlemlere tabi tutulması söz konusu olabilir. Örneğin, bir suçla bağlantılı olarak sanık veya mağdurun vücudunda olayı ortaya çıkarabilecek, delillerin bulunduğu düşünülüyorsa, hakim kararıyla bu kişiler tıbbi işlemlere kendi isteği dışında, tabi tutulabilmektedir. Yine pandemi tehlikesi ortaya çıktığında, risk grubundan bir kişilerin aşı yaptırmak istememesi durumunda, hakim kararına bağlı olarak, tıbbi işlem yapılması mümkündür.
Kaynak
TEKE Nurcan; HASTA HAKLARI VE HASTA HAKLARI BAĞLAMINDA HEMŞİRELİK, 2014, Yüksek Lisans Tezi
Commentaires