Sağlıklı her kadın, trans birey veyahut kız çocuğu, fizyolojileri gereği ergenlik döneminden menapoz dönemine kadar biyolojik bir süreç olan regl (menstürasyon) dönemleri yaşarlar. Elbette bu dönemlerde zaruri bir ihtiyaç olarak hijyenik ped kullanılmalıdır.
Eldeki yazı, toplumsal tabular sebebiyle konuşulmaktan çekinilen regl kavramına yer vermekle, hijyenik pedlerin lüks değil aksine bir ihtiyaç olduğu, bu sebeple de ülkemizde hali hazırda hijyenik pedlere uygulanan KDV oranının en başta insan haklarına aykırı ve cinsiyet eşitsizliğine sebebiyet veren bir uygulama olduğunu vurgulamak amacıyla kaleme alınmıştır.
Sağlıklı her kadının veyahut trans bireyin yaşadığı bir süreç olan regl, temel anlamda vücudun ihtiyacı olmayan dokuları dışarı atma sürecidir. Her ay/yaklaşık olarak her ay, rahim astarının kalınlaşmasıyla döllenmeyen yumurta vücuttan regl yoluyla atılmaktadır. Regl olmak bir seçim olmadığı gibi regl dönemlerinin düzenli olmaması veyahut gerekli hijyenik tedbirlerin alınmaması uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet verebilecek durumlardandır.
Regl olmak kadın bedeninin üreme fonksiyonlarının olağan ve gerekli bir parçasıdır. Erkeklerin kadınlardan farklı bir üreme sistemine sahip olmaları nedeniyle regl olmamaları kadına özgü bu dönemin yeterince önemsenmemesine, adeta kapalı kapılar ardında dile getirilmesine sebebiyet vermemelidir.
Türkiye’deki regl yoksulluğu ile mücadele etmek amacıyla kurulan ‘’Konuşmamız Gerek’’ hareketi kurucularından İlayda Eskitaşçıoğlu, verdiği röportajda “Hijyenik ürünlere erişemeyen pek çok kadın ve kız çocuğu paçavralar, gazete parçaları, hatta yapraklar kullanarak regl dönemlerini atlatmak zorunda kalıyor, bu nedenle enfeksiyonlar ve ciddi sağlık sorunları yaşıyorlar.” diyerek durumun vahametini gözler önüne sermektedir.
Ne yazık ki ülkemizde regl döneminde zorunlu ihtiyaç olan hijyenik pedler lüks tüketim ürünü sayılarak %18 KDV oranına tabi tutulmaktadır. Yani bu ürünler KDV açısından en yüksek vergi segmenti üzerinden değerlendirilerek KDV indiriminden muaf tutulmakta olup çoğu lüks tüketim ürününe uygulanan KDV tutarının oldukça üstü bir KDV oranı uygulanmaktadır. (Örneğin havyar %8, yat %1)
Hijyenik pedlerin lüks ürün olarak değil, temel ihtiyaç olarak vergilendirilmesinin sağlanması şart olup aksi tutum, Avrupa Konseyi tarafından kabul edilen ‘’Avrupa Sosyal Şartı’’, Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen ‘’Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme’’ ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasa’sı tarafından özellikle madde 56 ile kabul edilen sağlık hakkına açıkça aykırıdır.
Regl ürünlerinin, özellikle de hijyenik pedlerin lüks tüketim ürünü kabul edilmeleri hatalı ve cinsiyetçi bir yaklaşımın ürünü olup bu bakış açısı derhal terk edilmelidir. Regl dönemindeki bir bireyin hijyenik pedlere ulaşamaması açıkça bir yaşam hakkı ve sağlık hakkı ihlali olup başta ülkemizin ve tüm Dünya’nın bu duruma karşı başlangıç olarak gerekli KDV ve sair ücret düzenlemelerini ivedilikle yerine getirmesini talep ediyoruz.
Hijyenik pedler yalnızca ihtiyaçtır. İhtiyacın lüksü olmaz!
KAYNAKÇA
Orkid Kızlar Köşesi Projesi. Erişim Tarihi: 28/01/2022. https://www.orkid.com.tr/kizlar-kosesi/reglim/
‘’Konuşmamız Gerek’’ hareketine ilişkin ayrıntılı bilgi için bakınız. Erişim Tarihi:28/01/2022. https://apos.to/p/konusmamiz-gerek-dernegi
‘’Doğruluk Payı’’ Sosyal Girişimi tarafından hijyenik pedlere uygulanan vergi üzerine araştırma yazısı. Erişim Tarihi: 28/01/2022. https://www.dogrulukpayi.com/bulten/kadin-hijyen-urunlerine-uygulanan-vergiler
Sivil Sayfalar platformu tarafından yapılan röportaj. Erişim Tarihi :28/01/2022. https://www.sivilsayfalar.org/2020/09/09/turkiyede-regl-yoksullugunu-ve-regl-tabusunu-sonlandirmak-icin-calisiyoruz/
*İlgili fotoğrafların asılları Konuşmamız Gerek Derneği'nin instagram sayfasında bulunabilecektir. İnstagram: @konusmamizgerekdernegi
댓글