Her hasta maruz kaldığı hak ihlallerini bildirmek ve ihlalin giderimini sağlamak amacıyla müracaat, şikayet ve dava haklarına sahiptir. Bu minvalde Anayasa’nın 74. Maddesi dilekçe ile yazılı başvuru hakkını düzenlemekle, Hasta Hakları Yönetmeliği 42. maddesi açıkça tüm hastaların yaşayacakları ihlallere karşı her türlü müracaat, şikayet ve dava hakkını kullanabileceklerini bildirmiştir.
Eldeki yaz müracaat, şikayet veyahut dava haklarının kullanılabilmesi için izlenecek adımlara ve bazı bildirim kanalarına yer vermektedir. Bu kapsamda ilk adım muhattabın hasta statüsüne sahip olduğundan ve somut olayın bir hak ihlali niteliği taşıdığından emin olunmasıdır. Hasta Hakları Yönetmeliği’nde hasta, ‘’sağlık hizmetlerinden faydalanma ihtiyacı bulunan kimse’’ olarak tanımlanmıştır. Hasta statüsündeki kişinin, bu statüye binaen hukuken kendisine tanınmış bir yetki ile yine hukuken korunan bir menfaatine aykırılık taşıyan her fiil bir hak ihlali oluşturabilecektir. Bir ihlalin varlığının tespiti bakımından Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Hasta Hakları Yönetmeliği ana kaynakları oluşturmaktadır.
İkinci adım tespit edilen ihlale karşı başvurulacak doğru yola karar verilmesidir. Hastanın yaşadığı ihlal ceza kanunları bakımından bir suç teşkil ediyorsa savcılığa başvurması mümkündür. İhlal doğrudan bir suç teşkil etmese de kabahatli davranış, tutum içeriyorsa veyahut ayıplı hizmet ifası kapsamında değerlendirilebilecekse şikayetin müracaat yoluyla belli kanallara bildirilmesi gerekir. Akabinde hukuk mahkemelerinde dava açılması söz konusudur. Başvurulacak yolun tam olarak tespit edilememesi halinde veyahut tespit edilse de sürecin Devlet eliyle yürütülmesi istendiğinde bazı müracaat kanallarından yararlanılabilecektir. Bunlardan bazıları;
-Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM hattı) ALO 184 veyahut hastahaklari.saglik.gov.tr sitesi üzerinden şikayet talebi oluşturulması,
-Muhattap olunan hastanenin Hasta Hakları Birimine şikayeti bildirir müracaatte bulunulması,
-Hasta Hakları Kurulu’na müracaatte bulunulması,
- Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) https://www.cimer.gov.tr/ adresinden veya 150 numaralı çağrı merkezi kullanılarak şikayetin bildirilmesi olarak sayılabilir.
Yukarıda bildirilen kanallara başvuru sonrasında da vekalet ilişkisiyle tayin edilecek avukat yardımı alınarak dava ve sair hakların kullanılması mümkündür. Avukatlık vekalet ücretini ödeyecek mali durumda bulunmayan vatandaşlar bakımından Barolar bünyesinde hizmet veren Adli Yardım Bürolarına başvuru imkanı olduğu belirtilmelidir. Yaşanan ihlale ilişkin müracaat ve devamındaki haklardan bazıları hasta yakınlarına da sağlanmış olup müracaatte bulunulmadan önce kapsamın değerlendirilmesi önem arz edecektir.
Son söz olarak belirtilmelidir ki, yaşadığınız hasta hakkı ihlallerinden Sağlık Hakkı Derneği Bünyesi'nde kurulan Hukuki Destek Birimi'ne ulaşarak yaşadığınız olayın bir hak ihlali niteliğinde olup olmadığı ve bu kapsamda yapabilecekleriniz hususunda ücretsiz danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.
Comentarios