Hasta ile sağlık çalışanları arasında bireysel ve toplumsal düzeyde ortaya çıkan, sağlık çalışanlarının hastaya ve hastanın sağlık çalışanlarına karşı görev ve sorumlulukları olan, daha iyi sağlık ortamı için hasta ve sağlık çalışanlarının birlikte sahip çıkması gereken haklardır.
Hasta Hakları sağlık hizmetlerinden faydalanma ihtiyacı bulunan fertlerin, sırf insan olmaları hasebiyle sahip bulundukları ve T.C. Anayasası, milletlerarası antlaşmalar, kanunlar ve diğer mevzuat ile teminat altına alınmış bulunan haklarını ifade eder.
Hasta hakları, en genel anlamıyla;
Hasta olmadan önce hastalandıkları zaman yararlanacakları ulaşılabilir yeterli ve etkin sağlık hizmetinin önceden hazır olarak bulunuyor olmasını,
Hastalanıldığında ya da sağlıklılık hali yitirildiğinde bir sağlık kurumunda yetkin ve standart bir sağlık hizmeti almayı,
Hastalıkların insanlarda bıraktığı kalıcı olumsuzluklarla birlikte yaşayabilmek için gerekli olan hizmetlerden yararlanmayı kapsayacak kadar geniş bir içeriğe sahiptir.
“Sağlık hakkı, kişinin toplumdan, devletten, sağlığının korunmasını, gerektiğinde tedavi edilmesini, iyileştirilmesini isteyebilmesi ve sağlığını sürekli geliştirebilmesi için toplumun sağladığı olanaklardan yararlanabilmesidir.”
Sağlıklı olma, sağlıklı olma halini sürdürme ve sağlığını geliştirme hakkı;
Koruyucu sağlık hizmetlerini alabilme ve yararlanabilme,
Sağlıklı bir ortam, çevre ve barınma koşulları,
Yeterli ve dengeli beslenme,
Sağlığını geliştirebilme,
Çalışma ve iş hürriyeti, üretebilme hakkı,
Demokratik bir ortam ve eşit insan ilişkileri ve
Düşünce, inanç ve bunları ifade edebilme özgürlüğü biçiminde ifade edilebilecek koşul ve ortamın varlığına bağlı haklardır.
İnsan haklarının ilk aşaması ile koruyucu haklar, ikinci aşaması ile ekonomik, sosyal ve kültürel haklar gelişmiştir. Üçüncü aşamada ise teknolojinin ve bilimsel ilerlemenin yarattığı sorunlar sonucu yeni haklar gelişmiştir. “Sağlık hakkı ve hasta hakları”, insan haklarının ikinci aşamasında devreye girmiş, üçüncü aşamasında ise ayrıntılı olarak geliştirilmiştir.
Hasta Hakları Yönetmeliği’ne göre sağlık hizmetlerinin sunulmasında aşağıdaki ilkelere uyulması şarttır:
Bedeni, ruhi ve sosyal yönden tam bir iyilik hali içinde yaşama hakkının, en temel insan hakkı olduğu, hizmetin her safhasında daima göz önünde bulundurulur.
Herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkını haiz olduğu ve hiçbir merci veya kimsenin bu hakkı ortadan kaldırmak yetkisinin olmadığı bilinerek, hastaya insanca muamelede bulunulur.
Sağlık hizmetinin verilmesinde, hastaların, ırk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç ve ekonomik ve sosyal durumları ile sair farklılıkları dikkate alınamaz. Sağlık hizmetleri, herkesin kolayca ulaşabileceği şekilde planlanıp düzenlenir.
Tıbbi zorunluluklar ve kanunlarda yazılı haller dışında, rızası olmaksızın kişinin vücut bütünlüğüne ve diğer kişilik haklarına dokunulamaz.
Kişi, rızası ve Bakanlığın izni olmaksızın tıbbi araştırmalara tabi tutulamaz.
Kanun ile müsaade edilen haller ile tıbbi zorunluluklar dışında, hastanın özel hayatının ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.
Hasta Haklarını Hangi Çerçevede Savunacağız?
Sağlık Hizmetlerinden Faydalanma Hakkı
Sağlık Durumu ile İlgili Bilgi Alma Hakkı
Hasta Haklarının Korunması
Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası
Tıbbi Araştırmalar
Diğer Haklar
Sorumluluk ve Hukuki Korunma Yolları
Hastanın Uyması Gereken Kurallar
Comments