Obezite yaygın görülen ve giderek küresel bir epidemi halini alan bir genel sağlık sorunudur. Obeziteye farkındalık için Avrupa Sağlık otoriteleri tarafından 22 Mayıs günü “Avrupa Obezite Günü” olarak kabul etmiştir. 2010 yılında bir grup hekim ve hasta tarafından bir kampanya şeklinde başlamıştır ve günümüzde de devam etmektedir.
Obezite Nedir?
Obezite, Dünya Sağlık Örgütü tarafından “sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi” olarak tanımlanmaktadır. Yetişkin erkeklerde vücut ağırlığının ortalama %15-20’sini, kadınlarda ise %25-30’unu yağ dokusu oluşturur. Erkeklerde bu oranın %25, kadınlarda ise %30’un üzerine çıkması durumu obezite olarak tanımlanır. Pratik olarak ise beden kütle indeksi (BKİ) değerinin 25 kg/m2’nin üzerinde olması fazla kiloluluk, 30 kg/m2’nin üzerinde olması ise obezite olarak tanımlanır. Bu durumda diyetisyen ve doktorlara başvurulması önerilir.
Obezite insan ömrünü kısaltması ve ortaya çıkardığı diğer komplikasyonlarla da yaşam kalitesini bozması nedeniyle bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Yeni yüzyıldaki ve özellikle pandemideki yaşam biçimindeki değişikliklerin de katkısı ile toplumda görülme oranları sürekli artmaktadır.
Obezite ile mücadele anne karnından yaşamın sonuna kadar sürdürülmesi gereken bir zorunluluktur. Bu nedenle obezite hakkında toplumdaki farkındalığın arttırılması, günlük yeme alışkanlıklarının sağlıklı yöne kaydırılması, fiziksel aktivite düzeyinin yükseltilmesi ve diğer sağlıklı yaşam alışkanlıklarının kazandırılması gerek önleme gerekse tedavide önem taşımaktadır.
Dünyada ve Ülkemizde Durum
Küresel ölümlerin %70’ini temel sebebi Bulaşıcı Olmayan Hastalıklardır. BOH’ların dört davranışsal risk faktörü arasında obezite de yer almaktadır. Obezite, tüm toplumlarda çok yaygın görülen bir sağlık sorunudur ve giderek küresel bir epidemi halini almaktadır. DSÖ 2016 verilerine göre dünyada 18 yaş üstü popülasyon 1.9 milyarın üstünde fazla kiloludur, bunların 650 milyonu da obez grubundadır. DSÖ 2016 verilerine göre dünyada 18 yaş üstü popülasyonun %39’u fazla kilolu, %13’ü de obez grubundadır. Dünya genelinde obezite prevalansı 1975-2016 yılları arasında yaklaşık 3 katına çıkmıştır (DSÖ).
Ülkemizde ise erişkinlerde Türkiye Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Risk Faktörleri Hane Halkı Araştırması (STEPS) 2017 ön sonuçlarına göre fazla kiloluluk %34.8, obezite %30 olarak bulunmuştur.
Obezitenin Önlenmesi
Sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite sağlıklı bir yaşamın ilk adımıdır. Sağlığı koruyup geliştirebilmek için sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite yaşamın bir parçası hâline getirilmelidir. Obezite ile mücadele bireysel değil toplumsal bir sorun olup toplum tabanlı, çok sektörlü, multidisipliner ve kültürel yaklaşım gerektirmektedir.
Bu nedenle toplumun obezite ile mücadele konusunda bilgi düzeyini artırmak, yeterli ve dengeli beslenmesini, düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı kazanmasını teşvik etmek ve davranış değişikliğine gidilmesine yardımcı olarak obezite ve obezite ile ilişkili hastalıkların (kalp-damar hastalıkları, diyabet, bazı kanser türleri, hipertansiyon, kas-iskelet sistemi hastalıkları vb.) görülme sıklığını azaltmak amaçlanmalıdır.
22 Mayıs Avrupa Obezite Günü'nde de bu noktalara değinerek farkındalık oluşturmaya devam edilmektir.
Kaynakça
Altunkaynak Berrin Zuhal, Özbek Elvan. (2006). Obezite: Nedenleri ve Tedavi Seçenekleri.
Kayan Hakan, Utku Semra. (2013). Çağımızın Hastalığı Obezite ve Tedavisi.
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Yayınları. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenmehareket-yayinlar.html
Comments